En uzun 45 saniye . . .

DERİN ACININ 23'üncü YILI 17.08.1999… 03.02…45 SANİYE…7,6 büyüklük...

Haber merkezi  - 17 Ağustos 1999’da, saat 03.02’de, Kuzey Anadolu Fayı’nın batı kanadı kırılmış ve ülkemizin kuzeybatısı karanlığa gömülmüştü. Merkez üssü, Kocaeli’nin Gölcük ilçesi olan 7,6 aletsel büyüklüğündeki deprem, 45 saniye sürdü. On binlerce can almış ve ülkemizi yasa boğmuştu.

Deprem bir doğa olayıydı ve olabileceği yer ve yaklaşık olarak büyüklüğü biliniyordu. Ancak yılların boş vermişliği, vurdumduymazlığı ve rant uğruna yapılan hesaplar ülkemizi adeta mahvetmişti!

Türkiye bu afete, tamamen hazırlıksız ve bilinçsiz yakalanmıştı. İlk anlarda kimse ne yapacağını bilmiyordu ve ne yazık ki buna Devlette dahildi...

Türkiye Cumhuriyeti tarihinin 1939 yılında yaşanan Erzincan depreminden sonra ikinci en büyük deprem felaketi, 17 Ağustos 1999’da meydana geldi.

Gölcük - Kocaeli merkezli düzeltilmiş büyüklüğü ile 7,6 büyüklüğündeki (Eski büyüklük 7,4) salınım, Marmara, Ege, İç Anadolu ve Batı Karadeniz’de can kayıpları ve yıkımlara neden olmuştu. Geniş bir alanı etkileyen sarsıntının, Yunanistan ve Kırım’da bile hissedildiği rapor edilmişti. Özellikle; Kocaeli, Sakarya, Yalova yerle bir olmuştu. Onlarca il ve ilçede on binlerce kişi yaşamını yitirirken, binlerce kişi yaralanmış ve sakat kalmıştı.

Resmi rakamlara göre, 17 bin 480 can kaybının kayıtlara geçtiği afette, kayıplarla birlikte resmi olmayan rakamlara göre 30 bine yaklaştığı belirtilmişti.

Zonguldak ve ilçelerinde de hissedilen ve hasara neden olan sarsıntı, il genelinde 9 kişinin yaşamını yitirmesine neden olmuştu. On binlerce bina, köprüler yıkılmış, yollar kullanılamaz hale gelmişti. 73 bin 342 bina ya yıkılmış ya da çeşitli derecelerde hasar görmüştü. Körfezde Gölcük ve çevresinin bir kısmı da sular altında kalmış, kıyı zemini dolgu alanlar binalarla birlikte denize gömülmüştü. Gölcük Donanma Komutanlığına bağlı onlarca asker enkaz altında şehit olmuştu. Deprem anında büyük bir patlamayla başlayan İzmit – Tüpraş rafineride 7 tanktaki yangın, alevlerin kontrolden çıkmasıyla günlerce sürmüştü. Enkaz altında kalanlara ilk olarak en hızlı AKUT ve TSK müdahale etti. AKUT o dönem Türkiye’nin ilk sivil arama kurtarma ekibiydi ve enkazdan yaklaşık 200 can kurtarmışlardır.

Depremin merkez üssü ve çevresinde arama kurtarma çalışmaları günlerce sürmüş, birçok ülkeden kurtarma ekipleri ülkemize gelmiş, yurtiçi ve yurtdışında yardım kampanyaları başlatılmıştı…

Doğu Marmara Depremi olarak ta bilinen Gölcük - Kocaeli merkezli afetten 87 gün sonra 12 Kasım 1999’da bu kez Düzce 7,2 büyüklüğü ile yıkıldı. O dönem Bolu’nun ilçesi olan Düzce ve Bolu’da yüzlerce can kaybı ve ağır hasar yaşanmıştı. Bu depremde, Zonguldak ve ilçelerini 30 saniye boyunca ciddi şekilde etkilemiş, hasar ve yaralanmalara neden olmuştu.

17 Ağustos 1999 depremi aynı zamanda deprem bilinci için dönüm noktası olmuştu. Depremde yaşamını yitirenlerin büyük bölümü depreme dayanıksız yapı ve uygun olmayan zemin üzerinde inşa edilmiş yapılarda ikamet ediyordu.

Günümüzde, Devlet ve millet olarak deprem konusunda daha bilinçliyiz. Ancak eksiklikler hala mevcut. Yapılan deprem yönetmeliğinin sıkı şartlarına uyumlu yapılıyor.

Marmara, Doğu Anadolu ve Ege başta olmak üzere yurdun birçok kesiminde her an olabilecek büyük depremler bekleniyor…

Milletimize çok acı bir tecrübe yaşatan derin felaketin 23’üncü yıl dönümünde yaşamını yitirenleri bir kez daha anarak Allah’tan rahmet, yakınlarına ve milletimize baş sağlığı temenni ediyoruz.

Haber-derleme: Timuçin ÖZAT