Haber Merkezi – 30 yıldır gündemde olan Küresel Isınma ve İklim Değişikliğinin etkileri, özellikle 1990 lı yılların sonları ve 2000’li yılların başından itibaren  dünya çapında belirgin şekilde görülmeye başlanmıştı. Özellikle, son 15 sene de bu etki daha da arttı. Her geçen yıl çeşitli ülkelerden üst üste sıcaklık rekorları haberleri gelirken, özellikle kuzey ülkelerinde şimdiye kadar kaydedilmemiş sıcaklıklar şaşırttı ve şaşırtmaya da devam ediyor…

Yakın ve orta vadeli ilkim raporlarına göre, Türkiye'de, kuraklık, seller ve hortumlar artacak. Karadeniz Bölgesi'ndeki şiddetli sağanaklar daha sık ve yıkıcı görülecek. Özellikle Doğu Karadeniz kıyılarında yağışların artması bekleniyor. İç kesimlerde de kuraklık etkili olacak. Ancak sıcakların ardından kuvvetli sağanaklar ve ani fırtınalarda görülebilecek. Deniz suyu sıcaklığının artması su hortumlarını tetikleyecek. Güney kesimlerde aşırı sıcak olacak. Yazı süresi uzatacak...

Dünyanın dört bir tarafında olan ve Türkiye’de de yaşanan, aşırı sıcaklar, seller, ceviz ve yumurta büyüklüğündeki dolular, ani fırtınalar ile hortumlarda, iklim bilimcilerin tahmin ve öngörülerini destekler nitelikte...

Meteoroloji Mühendisi, Çevre Bilimci, 24 TV Meteoroloji Editörü Eldebiran Ayan, iklim değişikliğiyle ilgili yapılan son araştırmaların sonuçlarını özetledi.

Editörlük yaptığı kanalda ve sosyal medya hesaplarından hava durumu, iklim ve araştırmalar konusunda sık paylaşımlar yapan Eldebiran Ayan, çok  dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

Kendisiyle iletişime geçerek, yayınlama izni aldığımız o açıklamaların özeti şu şekildedir:   

“Yıkıcı hava olaylarının sıklığı ve yoğunluğu artacak”

“İklim değişimiyle ilgili birçok ülke önemli çalışmalar yapıyor. Günümüzde, küresel ortalama sıcaklık artışı 1,2 dereceye yükselmiş durumda. Bu değer küçük gibi gözükse de etkisi büyük. Dünyamız ısınmaya devam ediyor. Her geçen yıl yükseliyor küresel ortalama sıcaklıklardaki artış. Küçük artışlar gibi görülebilir ama küresel ortalamalar sıcaklığı olduğu için çok büyük bir anlam taşıyor. Küresel ortalamalardaki küçük farklılıklar dünyada büyük değişimlere sebep olabiliyor. Dünya genelinde ortalama sıcaklıkların küçük artması bile büyük değişimlere sebep olabiliyor. Günümüzde bunun etkilerini yaşıyoruz…

Dünyaya, güneşten gelen enerji ile giden enerji arasındaki farkın çok arttığı iklim bilimciler tarafından belirlenmiş.15 yıl içerisinde bu dengesizlik iki katına çıkmış durumda. Güneşten gelen enerji ile giden enerjinin genelde bir denge içerisinde olması gerekiyor. Fakat gelen enerji dünyadan yeterince gidemiyor. Nedeni, atmosfere her geçen gün artan miktarlarda saldığız emisyonlar yüzünden. Atmosferde ısı tutma kapasitesi olan emisyonların miktarı arttıkça, bunlar ısı tutmaya devam ettiğinden, güneşten gelen ısıyı hapsediyorlar ve uzaya gitmesine izin vermiyorlar. Dolayısıyla, dengesizlik başlamış oluyor.

Bu durumun insanlığa çok önemli sonuçları olacak. Atmosferde yaşanan hava olaylarının büyük bir enerjiyle oluştuğunu biliyoruz. İşte bu enerji, uzaya kaçamayan ısı sebebiyle atmosferde birikimini sürüyor ve bunun elbette sonuçları ağır olacak.

Yıkıcı hava olaylarının sıklığının ve şiddetinin artacak olmasına şahit olacağız. Önümüzdeki günlerde, aylarda ve yıllarda Küresel Isınma ve iklim değişiminin etkisi artmaya devam edecek. Dünya atmosfere emisyon salmaya devam ettikçe tehlikeli atmosferik olaylar yaşanacak. Sıcak-soğuk dalgaları, şiddetli yağışlar sonucu oluşan seller, dolular, hortumlar, fırtınalar ve kasırgaların şiddetleri ve sıklıkları da artacak. Son yıllarda bu artışlar zaten yaşanmaya başladı. Coğrafyamızda bu durumdan etkilenecektir. Bu dengesizlik bize yıkıcı hava olayları olarak geri dönecektir.

Aşırı ve uzun sıcak dalgaları sonucu da orman yangınlarında artışların yaşanması da kuvvetle muhtemel. Orman yangınlarının büyük bölümü insan faktörlü olsa da hava durumu (rüzgar, sıcaklık, nem, yağış) yangınların kontrol altına alınmasında büyük rol üstlenmektedir.

Haziran ve Temmuz aylarında, çeşitli ülkelerden sıcaklık rekorları haberleri üst üste geldi. Üstelik bu ülkeler genellikle kuzey ülkeleri. Kanada’nın güneybatısı ve Amerika’nın batısında 45 dereceyi aşan sıcaklıklar görüldü. Amerika’nın batısında, 50 dereceyi aşmıştı. Kanada’nın batısındaki sıcak dalga sebebiyle bir hafta içerisinde yüzlerce can kaybı olduğu açıklandı.

Kanada’nın güneybatısında Haziran’da, 49,6 derece ile sıcaklık rekoru kırıldı. Rusya’nın bazı kesimlerinde 40 dereceyi geçti ve bir yerde de 46 dereceye ulaştı. Geçtiğimiz günlerde de, Finlandiya ve Norveç’in en kuzeyinde de 33 / 34  dereceler ile sıcaklık rekorları kırıldı.

Ülkemizde, Avrupa, Asya ve Amerika’nın bazı yerlerinde de sıcaklarla birlikte fırtınalar, şiddetli yağışlar sonucu seller ve iri taneli dolular meydana geldi.

Veriler ve araştırmalar, iklimdeki anormal etkilerin birkaç sene içerisinde daha ta artacağını gösteriyor. Bunların tamamı bilimsel verilere dayanmakta ve bir kişinin açıklaması da değildir. Güncellenen raporlar, insan, hayvan, doğa yaşamının bu durumdan ciddi şekilde etkileneceğini gösteriyor.

Güncel araştırmaların sonuçlarını paylaşmaya devam edeceğiz.”   

             Meteorolog Eldabiran AYAN

Haber - derleme: Timuçin ÖZAT